Remzi GökdağRemzi Gökdağ – Her kahve bölgesinin çekirdekleri kendi içinde özel tadlar barındırır. Bunlar pek çok kahve tiryakisinin vazgeçemediği lezzetlerdendir. Güney Amerika, Etiyopya, Vietnam kahvelerinden ve özelliklerinden kahvve.com’da sıkça bahsederken Nepal kahvesi konusunu yazmaya fırsat bulamadık. Bu yazıda Nepal kahvesini genel anlamda ele alıp bir özet sunacağız. Gelecek yazılarda konunun detaylarına yolculuğumuz sürecek…
Nepal’de kahve üretimi son yıllarda giderek artıyor. Himalaya Dağları’nın eteklerinde yetişen Nepal’in Himalaya kahvesi , öncelikle Kavre, Palpa, Lapitpur ve Gulmi bölgelerinde, deniz seviyesinden 1.000 ila 2.000 metre yükseklikte yetiştiriliyor.
Himalayalar’daki kahve bitkisi dünyanın diğer bölgelerine göre yeni ekim alanlarından kabul ediliyor. Bu durum kahvenin organik ortamda yetişmesi anlamına geliyor. Ancak organik etiketine sahip kahve üreticilerinin sayısı çok fazla değil. Bunun nedeni organik ürün sertifikasını elde etmenin zorluklarından kaynaklanıyor.
Himalaya kahve hasadı
Nepal kahvesi hasat mevsimi Aralık ve Ocak aylarında başlıyor. Bu dönemde kahve çekirdekleri en olgun günlerini yaşıyor. Toplanan çekirdekler genellikle ıslatıldıktan sonra ayıklanıyor. Kuru ayıklama yöntemini kullanan çiftlikler de var.
Islak işlem sırasında kahve çekirdeği toplandıktan hemen sonra nemlendirme yönteminden geçiyor. Elde edilen çekirdekler de kavrulmadan ham olarak ihraç ediliyor.
Kuru işlem sırasında kahve çekirdeği doğal olarak yaklaşık üç hafta boyunca güneşte kurutuluyor ve daha sonra yeşil kahve çekirdeğini çıkarma işlemi başlıyor. Bu işlemin tamamı bölge halkı tarafından yapılıyor.
Nepal kahvesi ve Himalaya kahve üretimi
Himalaya kahvesi, başkent Katmandu’nun yetmiş kilometre kuzeyindeki Ganeş Himal dağının eteklerinde yetiştiriliyor. Deniz seviyesinden yaklaşık 1200 metre yükseklikte elde edilen bu kahve bulunduğu bölgenin adıyla, yani Caturra kahvesi olarak anılıyor.
Bölgedeki hava şartları Nepal kahvesini dünyanın en riskli kahve çeşitlerinden biri haline getiriyor. Ani don olayları nedeniyle kahve bitkisi buzlanmaya maruz kalıyor ve verim düşüyor. Bu nedenle kahve üreticileri Nepal’in kuzeyindeki hava şartları daha elverişli olan bölgeleri tercih ediyor.
Nepal kahve üretimi
2016: 2.000 çuval
2015: 1,070 çuval
2014: 2,120 çuval
2013: 899 çuval
2012: 1,207 çuval
Nepal kahve ihracatı
2016: 0 çuval
2015: 1,070 çuval
2014: 2.120 çuval
2013: 900 çuval
2012: 1,210 çuval
* 1 çuval = 60kg torba
Nepal kahvesi nedir?
Nepal kahvesi, piyasada yaygın olarak tüketilen Güney Amerika ve Afrika kahvelerine göre az tüketilen bir tür. Bunun nedeni üretimin ihtiyacı karşılayamaması. Bu nedenle Nepal’de yetiştirilen kahveye bir çeşit butik kahve üretimi de denebilir. Yıllar içinde ivme kazansa da diğer bölgelerdeki üretimle karşılaştırıldığında Nepal kahvesinin oldukça zayıf istatistikleri var. Nepal Kahve Üreticileri Birliği’nin istatistiklerine göre geçtiğimiz yıl sadece 517 ton kahve üretilmiş. Bu durumu kahvenin tadıyla karıştırmamak gerekiyor. Nepal kahvesi küçük kahve çiftliklerinden toplanıyor. Yetişştirme ve toplama yöntemleri dikkate alındığında Nepal kahvesinin kaliteli arabica çekirdeklerinden elde edildiğini de unutmamak gerekiyor.
Nepal kahvesinin tadı
Nepal kahvesi, hafif asitli bir tat olarak tanımlanıyor. Özellikle son yıllarda uygulanan yarı yıkama teknikleriyle kahvenin tadında önemli bir iyileştirme yaşanmakta. Bölgedeki kahve yetiştirme potansiyeline güvenen bazı özel firmalar, son yıllarda Nepal’de kahve üretimi için yatırımlar yapıyor. Yine pek çok şirket Nepal’den kahve çekirdekleri satın alma konusunda önemli taahhütlerde bulunuyorlar. Şu anda Organik sertifikalı Nepal kahveleri de bu şirketlerce piyasadan toplanıp yüksek fiyatlarla Avrupa ve Amerika’da satılıyor.
Nuwakot bölgesinde yetiştirilen kahveler, meyvemsi lezzetleri (kızılcık, kuru erik, portakal), kremsi bir yapısı ve meyvemsi tadıyla öne çıkıyor. Sedir aroması ve elma asidini andıran lezzetler burada yetişen kahvenin en belirgin özelliklerinden.
Nepal kahvesinin tarihçesi
Nepal’de yetişen kahve bitkisi çeşitlerinin yüzde altmış beşi Bourbon ve yüzde yirmi beşi Typica, geri kalanı ise Pacamara çeşitlerinden oluşuyor.
Kahve, Nepal’e yeni bir bitki değil. Yüzyıllardır bölgede üretilen kahve geçtiğimiz yüzyıl Güney Asya’yı etkisi altına alan kahve pası hastalığından olumsuz etkilendi ve kahve çiftliklerinde büyük bir dönüşüm yapılarak çay ve diğer bitkiler yetiştirildi.
1980’lerde, Terai ve Nepal’in tepe bölgelerine tekrar kahve ekildi. Zaman içinde iyi sonuçlar elde edildi ve 1990’ların başından itibaren geliştirilen pazarlama yöntemleriyle Nepal kahvesi dünyaya ihraç edildi. Bunu izleyen yıllarda Rukum, Baglung, Guimi, Palpa, Tana, Kaski, Gorkha, Rasuwa, Nuwakot, Dhading, Sindhull ve Ilam bölgelerinde kahve çiftlikleri oluşturuldu. Elde edilen kahve dünyanın ihtiyacını karşılamaya yetmese de kahve piyasasında kısa sürede en aranan kahve çekirdeklerinden olmayı başardı.
